Γ. Γ. του Ελληνο-Ουκρανικού Επιμελητηρίου Γ-Ν. Μπουγάς για τα 85 χρόνια του ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ στη «Στοά του Βιβλίου»
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΕΛΛΗΝΟ-ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ κ. Γεράσιμου-Νικόλαου Μπουγά κατά την εκδήλωση της 14ης Νοεμβρίου 2018 για τη συμπλήρωση 85 χρόνων του ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ, στη «Στοά του Βιβλίου»
Κυρίες και Κύριοι,
Στη διάρκεια της Παγκόσμιας Ιστορίας, η βύθιση στο χάος της λησμονιάς σκοτεινών σελίδων μπορεί πρόσκαιρα να ωραιοποιήσει ή να αμβλύνει δυσάρεστα γεγονότα, δεν αναδεικνύει όμως την Αλήθεια, που θα μπορούσε να αποτελέσει μελλοντικό παράδειγμα προς αποφυγή και ταυτόχρονα τροχοπέδη στην επανάληψή τους.
Μία από τις σκοτεινές σελίδες της Ευρωπαϊκής Ιστορίας, που έμεινε στο περιθώριο για πάρα πολλά χρόνια και που μόλις τώρα αναδεικνύεται, είναι και η μαζική φυσική εξόντωση του Ουκρανικού Λαού, με τεχνητό λιμό το 1932 – 1933, και που μνημονεύεται πλέον με την ονομασία «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ».
Ένας Λαός, φιλήσυχος, φιλοπρόοδος και με πολύ Θεό μέσα του, ο Ουκρανικός Λαός, έρχεται ξαφνικά αντιμέτωπος με ένα ολοκληρωτικό καθεστώς, το πολιτικό σύστημα του Ιωσήφ Στάλιν, που δεν του επιτρέπει να ξεχωρίζει και να διακρίνεται, αντλώντας τις δυνάμεις του ως Έθνος από τις δικές του πνευματικές και ηθικές αξίες. Για χάρη τάχα μου του νέου ουτοπικού μοντέλου, που ήθελε όλα τα μέσα παραγωγής να αποτελούν ιδιοκτησία ενός συλλογικού οργάνου, ο Ουκρανικός Λαός έπρεπε να αλλάξει τρόπο σκέψης και να υποταχθεί. Να ξεριζώσει από την ιστορική του μνήμη ένα σύστημα αξιών, που λειτουργούσε και ως Εθνική Συνείδηση. Και αν αυτό δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί από τη μία ημέρα στην άλλη, τότε οι κομματικοί του εκτελεστές θα είχαν το δικαίωμα της φυσικής του εξόντωσης, εφαρμόζοντας τεχνητό λιμό.
Ο Μεγάλος Λιμός ή «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ», υπήρξε ίσως η μεγαλύτερη καταστροφή στη σύγχρονη ιστορία της Ουκρανίας, που συνοδεύτηκε από το θάνατο εκατομμυρίων αθώων και ανυπεράσπιστων ανθρώπων με τον πλέον αποτρόπαιο τρόπο: την πείνα και την ψυχολογική εξαθλίωση. Και μπορεί ο αριθμός των νεκρών να μειωθεί ή να αμφισβητηθεί, η δυναμική τους όμως θα συνιστά μια τραγικότητα για το σύγχρονο Ευρωπαϊκό κόσμο. Ένα γεγονός που αποκαλύπτει το φρικτό πρόσωπο του ανθρώπου.
Κυρίες και Κύριοι,
Μεταξύ των αναλυτών που ασχολιούνται με το «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ», υφίσταται μία διαμάχη που προσδίδει την πολυπλοκότητα των ιστοριογραφικών επιχειρημάτων όσο και τις δυνητικές του προεκτάσεις.
Μερικοί, παρουσιάζουν το «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ», ως μία τεχνική λεπτομέρεια μιας αποτυχημένης αγροτικής μεταρρύθμισης, που οφείλεται στη κακή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Άλλοι, πάλι, θέλουν να διαχειριστούν τη μνήμη του λιμού ως στοιχείο Εθνικής συνοχής, χαρακτηρίζοντάς το ως το δικό τους Ολοκαύτωμα.
Χωρίς ίχνος αντισοβιετικής διάθεσης και επιφανειακού κλασσικού αντικομουνισμού, ο ομιλών πιστεύει ότι η βίαιη Σταλινική κολεκτιβοποίηση του 1932 – 1933 αποτέλεσε ουσιαστικά προκάλυμμα για έναν απώτερο στόχο: το να ξεριζωθεί από την ιστορική μνήμη των Ουκρανών η Εθνική τους Συνείδηση και για να συντριβεί ο Ουκρανικός Εθνικισμός με τις έντονες αποσχιστικές τάσεις του.
Αν πράγματι το πολιτικό σύστημα του Ιωσήφ Στάλιν δεν θεωρούσε ως αφορμή και όχι ως αιτία τη «μη συμμόρφωση προς τας υποδείξεις» των Ουκρανών στην κολεκτιβοποίηση της γεωργίας, γιατί τότε, το Σεπτέμβριο του 1932, ο ίδιος ο Στάλιν ανακοινώνει στους επιτελείς του «Αν δεν λάβουμε άμεσα μέτρα μπορούμε να χάσουμε την Ουκρανία»; Γιατί, παρ’ όλο που οι καθημερινές σκηνές φρίκης από το λιμό με τους χιλιάδες νεκρούς, αλλά και τα φαινόμενα κανιβαλισμού ήταν γνωστά στην Κεντρική Υπηρεσία των Μυστικών Υπηρεσιών, που εποπτεύονταν προσωπικά από το Στάλιν, αυτός, όχι μόνο δεν περιόρισε τα μέτρα για την ουτοπική του «μεταρρύθμιση», αλλά αντίθετα έδωσε εντολή να κατασχεθούν και όλα τα μη σιτηρά προϊόντα, τα ζώα, τα αγροτικά μηχανήματα και «εγκλώβισε» με απαγόρευση τους λιμοκτονούντες ανθρώπους του αγροτικού πληθυσμού σε εσωτερικές μετακινήσεις;
Αυτά, αλήθεια, δεν αποτελούν συνειδητοποιημένη τρομοκρατική πράξη της μαζικής φυσικής εξόντωσης του Ουκρανικού Λαού από το καθεστώς του Ιωσήφ Στάλιν και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας;
Κυρίες και Κύριοι,
Οι πεντακόσιες ημέρες του «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ» δεν είχαν μόνο τα στοιχεία μιας Αρχαίας Ελληνικής Τραγωδίας, αλλά και τον πόνο του Χριστιανικού Γολγοθά.
Οι γλαφυρές και σκληρές περιγραφές των επιζώντων της περιόδου εκείνης, τα έγγραφα που ανασύρονται από τα χρονοντούλαπα και οι διασωθείσες φωτογραφίες, επιβεβαιώνουν τα στοιχεία εκείνα που θα μπορούσαν να χαρακτηρίσουν τη Λιμοκτονία αυτή ως Γενοκτονία, αλλά και ως Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας, κατά εφαρμογή του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου.
Εν τούτοις, δεκαεπτά μόλις χώρες, από τα 193 Κράτη Μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, έχουν αναγνωρίσει το φρικτό Γολγοθά του Ουκρανικού Λαού, ως Γενοκτονία.
Ακόμη και η Ελλάδα, που έχει υποστεί Γενοκτονία με σφαγές και μαζικούς εκτοπισμούς Ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή του Πόντου, δεν συμπεριλαμβάνεται στις Χώρες εκείνες που έχουν αναγνωρίσει το «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ», ως Γενοκτονία. Βέβαια η μη διεθνής αναγνώριση δεν εξαρτάται μόνο από τα Κράτη και τους Θεσμούς, αλλά και από αυτούς που προωθούν το θέμα. Και αυτό επειδή συνήθως πολλοί ομιλούν, λίγοι γράφουν και ελάχιστοι δουλεύουν.
Το Ελληνο-Ουκρανικό Επιμελητήριο, ως κυρίαρχος πυλώνας της αναλλοίωτης Ελληνο-Ουκρανικής Φιλίας, με την άμεση συνεργασία της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελληνική Δημοκρατία και με τη συνδρομή της Ουκρανικής Κοινότητας που διαβιεί στην Ελλάδα, θα αναλάβει πρωτοβουλία για να αναγνωρισθούν από τη Βουλή της Ελλάδος και της Ουκρανίας, αντίστοιχα, ως Γενοκτονίες: Η Λιμοκτονία του «ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ» και οι σφαγές και ο ξεριζωμός των Ελλήνων του Πόντου.
Σε εμάς ανήκει ο ρόλος να συνεχίσουμε τα βήματα για να παράγουμε επιτέλους το έργο της «κάθαρσης» που περιμένουν τα εκατομμύρια των θυμάτων. Δικό μας είναι το χρέος να υμνήσουμε Εκείνους -τους ταπεινούς και αθώους- που η ψυχή τους έγινε θυμίαμα, επειδή αγάπησαν την Ελευθερία και το Γενέθλιο τόπο τους.
Κυρίες και Κύριοι,
Είμαι ο τελευταίος που μπορώ να κρίνω εάν κατάφερα να πλησιάσω το φοβερό αυτό γεγονός της Γενοκτονίας του ΓΟΛΟΝΤΟΜΟΡ στην Ουκρανία στα έτη 1932 – 1933. Μπορώ όμως να σας διαβεβαιώσω, ότι σας μίλησα εκ βαθέων και με όση ευαισθησία μπορούσα να πλησιάσω ένα τόσο αποτρόπαιο στην πραγματοποίησή του σχέδιο, και μαζί, ένα τόσο ιερό θέμα στη μνήμη και στη θύμηση εκατομμυρίων αθώων θυμάτων.
Είναι χρέος όλων να μην λησμονήσουμε το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα της Λιμοκτονίας και να μην αφήσουμε στη λησμονιά την οφειλόμενη τιμή προς τα αθώα θύματα.
Ελάτε να ανάψουμε το κερί της μνήμης.
Από τις σελίδες ενός Ημερολογίου
«Δεν ήταν η πρώτη φορά. Ήταν όμως μοναδική!
Όχι λίγες φορές φιλοξενήσαμε στον Αττικό λαμπερό ουρανό και στις καθάριες γαλάζιες θάλασσες της Πατρίδας παιδιά από διάφορες περιοχές της αγαπημένης μας Ουκρανίας. Αυτή τη φορά, όμως, τα αισθήματα ήταν ανεπανάληπτα. Ήταν μοναδικά!
Η φρίκη του πολέμου δεν σκλήρυνε την καρδούλα τους. Ο κονιαρκτός από τους όλμους και τις οβίδες δεν σκέπασε τις ευαίσθητες χορδές της ψυχής τους. Το ξερίζωμα από τα πάτρια εδάφη και ο θάνατος συγγενών και φίλων δεν μπόρεσαν να τα μολύνουν. Απλά, κατάλαβαν, σε μικρή ηλικία, ότι η Ελευθερία δεν χαρίζεται, αλλά κατακτιέται!
Ήταν τα σαράντα παιδιά από τα χωριά της Μαριούπολης, που σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και υπό την Αιγίδα της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελληνική Δημοκρατία φιλοξενήσαμε, κατά τη θερινή περίοδο, στις κατασκηνώσεις του Αγίου Ανδρέα.
Κορμάκια λυγερά, σαν φρεσκοφυτευμένα κυπαρισσάκια, που άλλα θέλουν να ανδρωθούν και άλλα να λικνιστούν στην αγνή αύρα της εφηβείας. Μάτια, στα χρώματα του Ουρανού μας. Καθαρά και σπινθηροβόλα. Μαλλιά, υπόξανθα, σαν τη φύτρα του Ουκρανικού σταριού. Πρόσωπα, με δέρμα λευκό και λείο, με σοβαρά χαρακτηριστικά, αλλά και με την παιδική αθωότητα ζωγραφισμένη.
Ήταν οι μικροί φίλοι μας, που θελήσαμε να τους χαρίσουμε αυτό που κάθε Παιδί ονειρεύεται και δικαιούται: ΑΓΑΠΗ. Και μας προσφέρανε μια αγκαλιά γεμάτη ευγνωμοσύνη. Έναν όμορφο Κόσμο φτιαγμένο από αθώες παιδικές φωνούλες, πηγαίο γέλιο, παιχνίδι και ευτυχία.
Αλήθεια, τί να πρωτοθυμηθώ;
Το κρυστάλλινο δάκρυ που κύλισε από τα μάτια του παλληκαριού ή το γλυκό χαμόγελο με τα λακκάκια στα μάγουλα του κοριτσιού, όταν τους προσφέραμε την Ελληνική και Ουκρανική Σημαία, για να αισθάνονται τις ημέρες αυτές την αγάπη των Ελλήνων και την ανάσα της Πατρίδας;
Το γλυκό σαραντάηχο, σαν αηδονιού κελάηδισμα, που έψαλε με εθνική μυσταγωγία και γνήσιο πατριωτισμό τους Εθνικούς Ύμνους των δύο Λαών; Ή μήπως το βροντερό «Ζήτω η Ελλάδα» και «Σλάβα Ουκραίνι» που διαπέρασε τους ουρανούς όπως η αστραπή διελαύνει μέσα από τους αιθέρες;
Την εσωτερική ευγένεια, όταν με παιδική λαχτάρα, αλλά και υποδειγματική διακριτικότητα πήραν τα αναμνηστικά τους δώρα και κάθισαν παράμερα για να τα δουν και τα επεξεργαστούν; Ή την απόλυτη ευπρέπεια και τάξη στην ώρα του φαγητού, δείγμα χριστιανικής και οικογενειακής παράδοσης και αγωγής;
Τη ζεστή αγκαλιά της μικρής μας φίλης, που συμπτωματικά την ημέρα εκείνη είχε τα γενέθλιά της ή τα γεμάτα αγάπη και ευγνωμοσύνη λόγια του μικρού Βαλέριου που μου χάρισε ένα φιλί και ένα κέρμα για «καλή τύχη»;
Τι να πρωτοθυμηθώ;
Δεν είναι τα παιδιά κάποιου άλλου Θεού. Είναι οι Φίλοι μας από τη Μαριούπολη. Οι μικροί Ακρίτες της Ουκρανίας.
Εικόνες που θα μείνουν βαθειά χαραγμένες στα τρίσβαθα της ψυχής μου και θα εξακολουθήσουν να καθοδηγούν το δρόμο μου. Την πορεία προς το Θεό μέσω του Ανθρώπου».
Οι γραμμές αυτές γράφτηκαν το βράδυ της Τρίτης 31 Ιουλίου 2018, μετά το «καλωσόρισμα» των παιδιών από την εμπόλεμη περιοχή της Ουκρανίας, που φιλοξενήθηκαν στην Ελλάδα κατά τη φετινή θερινή περίοδο.
Το κείμενο προέρχεται από το προσωπικό ημερολόγιο του κ. Γεράσιμου-Νικόλαου Μπουγά,
Γενικού Γραμματέα του Ελληνο-Ουκρανικού Επιμελητηρίου.
Εκπρόσωπος της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελλάδα στο Κανάλι 1 του Πειραιά
Την Κυριακή, 17 Ιουνίου, η Επιτετραμμένη Σύμβουλος της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελλάδα κα Ναταλία Κοσένκο και ο Γενικός Γραμματέας του Ελληνο-Ουκρανικού Επιμελητηρίου κ. Γεράσιμος-Νικόλαος Μπουγάς έδωσαν συνέντευξη στην εκπομπή «ΠΕΙΡΑΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ» του Στέφανου Μίλεση στο ΚΑΝΑΛΙ 1 του Δημοτικού Ραδιοφώνου Πειραιά, όπου μίλησαν για τις ελληνο-ουκρανικές αναλλοίωτες σχέσεις και για τους ιδιαίτερους δεσμούς φιλίας Πειραιά – Οδησσού.
Η συζήτηση περιστράφηκε κυρίως στον εντοπισμό και στην αναστήλωση της οικείας Μαρασλή, που γινόντουσαν οι μυστικές συσκέψεις της Φιλικής Εταιρείας για την προετοιμασία της εξέγερσης και της απελευθέρωσης της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό, από Πειραιώτες επιχειρηματίες, καθώς και στο πολυσχιδές έργο του Ελληνο-Ουκρανικού Επιμελητηρίου σε θέματα έμπορο-οικονομικών δραστηριοτήτων, αλλά και πολιτισμικών δράσεων.
Ήταν μια ιδιαίτερα ενημερωτική συζήτηση – συνέντευξη, που παρουσίασε πολλές εικόνες δράσης και επιφύλαξε θέματα προς μελλοντική συζήτηση.
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ & ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ «Η ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ»
Την Πέμπτη, 14 Ιουνίου 2018, στην αίθουσα πολιτισμού «Γ. Χατζημανωλάκης», στον Πειραιά, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της Έκθεσης ζωγραφικής και φωτογραφίας των νέων Ουκρανών καλλιτεχνών Anastasiia Karatsuba και Vladyslav Kuchak με τίτλο «Η Ουκρανία με το βλέμμα των νέων», που διοργανώνει η Πρεσβεία της Ουκρανίας στην Ελληνική Δημοκρατία, το Ελληνο-Ουκρανικό Επιμελητήριο, η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς και η οποία θα διαρκέσει μέχρι 20 Ιουνίου.
Οι δημιουργίες, είναι κυρίως σκηνές από την καθημερινότητα και είναι ανθρωποκεντρικές, ενώ τα τοπία έχουν την τονικότητα που απαιτείται για να εισχωρεί εκεί που πρέπει, εικονίζοντας την παραμικρή λεπτομέρεια και άλλοτε αφήνοντας το νου να «τρέξει» στις δικές του διαδρομές.
Την εκδήλωση χαιρέτησαν η κα Ειρήνη Νταϊφά, ως εκπρόσωπος του Δημάρχου Πειραιά Γ. Μώραλη, η Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελληνική Δημοκρατία κα Ναταλία Κοσένκο και ο Γενικός Γραμματέας του Ελληνο-Ουκρανικού Επιμελητηρίου κ. Γεράσιμος-Νικόλαος Μπουγάς, ενώ η Φιλολογική Στέγη Πειραιώς, δια του Προέδρου της κ. Στέφανου Μίλεση, απέμεινε σχετικά τιμητικά διπλώματα στους δύο Ουκρανούς καλλιτέχνες για τη συνδρομή τους στη σύσφιξη των πολιτισμικών σχέσεων Ελλάδος-Ουκρανίας.
Μεταξύ των πολυπληθών φιλότεχνων επισκεπτών, που παρευρέθηκαν στα εγκαίνια, διακρίναμε την Εντεταλμένη Δημοτική Σύμβουλο Πολιτισμού κα Ειρήνη Νταϊφά, την Επιτετραμμένη της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελληνική Δημοκρατία κα Ναταλία Κοσένκο και την Πρόξενο κα Άννα Τισένκο, συνοδευόμενες από το σύνολο της Διπλωματικής Αντιπροσωπείας της Ουκρανίας στην Ελλάδα, τον Αντιπεριφερειάρχη της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων κ. Παναγιώτη Χατζηπέρο, τον Αντιδήμαρχο Πειραιά κ. Κυριάκο Σιγαλάκο, το Δημοτικό Σύμβουλο και Πρόεδρο του Δημοτικού Ραδιοφώνου Πειραιά κ. Παναγιώτη Αβραμίδη, τους Διπλωμάτες κ.κ. Σωτήριο Δεμέστιχα και Γεώργιο Γεωργούντζο, τις Προέδρους των Συλλόγων που εκπροσωπούν της Ουκρανική Κοινότητα στην Ελλάδα κυρίες Γαλήνη Μασλιούκ και Αικατερίνη Κουτσίρκο. Επίσης, διακρίναμε από τους πολιτιστικούς φορείς του Πειραιά την κα Αγγελική Μπουλιέρη, Πρόεδρο του Φυσιολατρικού και Πολιτιστικού Συνδέσμου Πειραιά «ΖΗΝΩΝ», τους κ.κ. Ευάγγελο Καρλάφτη (Α΄ Αντιπρόεδρο), Ιωάννη Σίμο (Έφορο Φιλολογικού), και Δικαιάκου Αγγελίνα (Κοσμητείας), από τον Πειραϊκό Σύνδεμο, τον κ. Γεώργιο Μπακοήρη, πρώην Πρόεδρο, από το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας, τους Α΄ και Β΄ Αντιπροέδρους του Ελληνο-Ουκρανικού Επιμελητηρίου κ.κ. Αλέξανδρο Κορωνάκη και Πέτρο Αρβανίτη, τον εφοπλιστή κ. Γεώργιο Χασαποδήμο, και από τη Φιλολογική Στέγη Πειραιώς τον κ. Σταύρο Τζώρτζο (Β΄ Αντιπρόεδρο), κα Σοφία Σπύρου (Γενική Γραμματέα), κ. Αλέξανδρο Βαρούχα (Ταμία) και άλλους.
