Την Πέμπτη 13 Νοεμβρίου, στον Χώρο πολιτικής και πολιτισμού «Ρήγας Βελεστινλής» (Ξενοφώντος 4, Σύνταγμα), πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του αλμανάκ «Βίσνικ-Αγγελιαφόρος 2024», με κεντρικό θέμα «Ουκρανία – Μια φωνή Ελευθερίας στην Ευρώπη». Ήταν μια βραδιά γεμάτη ουσιαστικό διάλογο, αλήθειες που χρειάζεται να ακουστούν και μια πραγματικά ανθρώπινη συνάντηση ανάμεσα σε Έλληνες και Ουκρανούς.

Στη συζήτηση συμμετείχαν οι:
Γιώργος Καραμπελιάς, συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής
Απόστολος Δοξιάδης, συγγραφέας
Βαγγέλης Κοσμίδης, ηθοποιός και σκηνοθέτης
Ελπίδα Σαλούρου, μέλος της εθελοντικής ομάδας Volya
και ο ιδιαίτερα γνωστός στο ελληνο-ουκρανικό κοινό στα κοινωνικά δίκτυα Νίκος Φραγκάκης, ο οποίος τα τελευταία 30 χρόνια μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα σε Ελλάδα και Ουκρανία.

Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η Γαλήνη Μασλιούκ, αρχισυντάκτρια του αλμανάκ «Βίσνικ – Αγγελιαφόρος», η οποία διηγήθηκε την πορεία του εντύπου από το 1997, όταν ξεκίνησε ως δεκαπενθήμερη εφημερίδα, έως τη σημερινή του μορφή ως αλμανάκ με πλούσια ύλη από επιστήμονες και ερευνητές — όχι μόνο για την ιστορία και τις παραδόσεις του ουκρανικού λαού και της διασποράς, αλλά και για την ιδιαίτερα σημαντική ιστορία του ουκρανικού ελληνισμού. Παρουσίασε επίσης τη συγκλονιστική ιστορία της ελληνικής οικογένειας Ματζαπέτα — μιας οικογένειας που, έπειτα από 500 χρόνια, βρίσκει σήμερα τους απογόνους της από το μακρινό Λβιβ της Δυτικής Ουκρανίας έως την Κρήτη. Επιπλέον, έκανε παρεμβάσεις για τις τραγικές αλλά καθοριστικές σελίδες της ιστορίας του ουκρανικού λαού: τη Γενοκτονία – Τεχνητό Λιμό (Holodomor), την Εκτελεσμένη Αναγέννηση και την εξόντωση της ουκρανικής διανόησης τη δεκαετία του 1930, καθώς και άλλες πτυχές που παραμένουν άγνωστες στο ευρωπαϊκό κοινό.

Την εκδήλωση τίμησαν επίσης με την παρουσία τους η Όλγα Γιεβτουσένκο, εκπρόσωπος της Πρεσβείας της Ουκρανίας στην Ελλάδα, και ο Γιάννης Παπαρίζος, συνεργάτης του Αντιδημάρχου Παιδείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Περιουσίας και Δόμησης του Δήμου Αθηναίων Παναγιώτη–Πάρη Χαρλαύτη, ο οποίος επιβεβαίωσε τη σταθερή υποστήριξη και τη συνεργασία του Δήμου Αθηναίων με την Κοινότητα «Ουκρανο–Ελληνική Σκέψη».

Κάθε ομιλητής πρόσφερε μια μοναδική οπτική:

– Βαγγέλης Κοσμίδης: μίλησε για την πολύτιμη εμπειρία συνεργασίας του με το Θέατρο της Μαριούπολης και για το πώς αυτή η δημιουργική σχέση συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, παρά τις τεράστιες δυσκολίες. Μια παρέμβαση έκανε επίσης, μαζί με τον Βαγγέλη Κοσμίδη —που εκείνη τη στιγμή βρισκόταν στη Λετονία— ο συνεργάτης του, ο ηθοποιός από τη Μαριούπολη Vladislav Piatin-Ponomarenko.
– Γιώργος Καραμπελιάς: σταθερός και θερμός υποστηρικτής της Ουκρανίας, ανέλυσε τη θέση της χώρας μας στο σημερινό γεωπολιτικό πλαίσιο.
– Ελπίδα Σαλούρου: εξέφρασε τη συγκίνησή της μαθαίνοντας πόσες φορές στην ιστορία είχε απαγορευτεί η ουκρανική γλώσσα — κάτι που κάνει το απλό δικαίωμα ενός ανθρώπου να μιλά τη μητρική του γλώσσα πράξη επιμονής, αξιοπρέπειας και θάρρους.
– Απόστολος Δοξιάδης: ανέλυσε τον ρόλο της σοβιετικής και ρωσικής προπαγάνδας, η οποία για δεκαετίες διαστρέβλωνε την εικόνα της Ουκρανίας στην Ευρώπη. Αναφέρθηκε ειδικότερα στη συστηματική παραποίηση της ιστορίας του ουκρανικού απελευθερωτικού αγώνα και στη δαιμονοποίηση προσωπικοτήτων όπως ο Στεπάν Μπαντέρα, εξηγώντας πώς αυτές οι διαστρεβλώσεις επηρέασαν και εξακολουθούν να επηρεάζουν την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.
– Νίκος Φραγκάκης: εξήγησε με καθαρότητα πόσες λανθασμένες «γνώσεις» για την Ουκρανία προέρχονται από συστηματική ρωσική προπαγάνδα και ανέλυσε τον πραγματικό στόχο του πολέμου: την προσπάθεια εξαφάνισης της Ουκρανίας ως κράτους και των Ουκρανών ως έθνους. Φώτισε επίσης το βαθύτερο νόημα που κρύβεται ακόμη και πίσω από το ίδιο το όνομα «Ουκρανία».

Στο πλαίσιο της συζήτησης παρουσιάστηκαν και συγκλονιστικές μαρτυρίες αιχμαλώτων πολέμου και κατοίκων της Μαριούπολης, φωτίζοντας τη φρίκη της πολιορκίας και την ανθρώπινη διάσταση του πολέμου που συχνά μένει αθέατη.

Ήταν συγκινητικό και ελπιδοφόρο να βλέπουμε το έντονο ενδιαφέρον του ελληνικού κοινού για την —σε μεγάλο βαθμό άγνωστη— ιστορία της Ουκρανίας και τον απελευθερωτικό αγώνα των Ουκρανών πατριωτών, έναν αγώνα που έχει συστηματικά παραμορφωθεί από τη σοβιετική και αργότερα τη ρωσική προπαγάνδα.

Θα θέλαμε να εκφράσουμε για ακόμη μία φορά τις θερμές μας ευχαριστίες προς όλους τους Έλληνες φίλους, αλλά και προς όσους στηρίζουν την Ουκρανία σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Η παρουσία και το ενδιαφέρον τους μας δίνουν δύναμη και ελπίδα.

Μετά το επίσημο μέρος, συνεχίστηκε μια ζεστή, ειλικρινής συζήτηση μεταξύ των παρευρισκομένων. Έλληνες και Ουκρανοί αντάλλαξαν σκέψεις, εμπειρίες και προβληματισμούς — μια γνήσια συνάντηση κατανόησης και αλληλεγγύης.

Φωνογραφίες της Οξάνα Σόστακ, Βικτώριας Κοσέλ, Γιούρι Βισνέβσκι.